Od 30 września 2024 r. zmiany w uznawaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności

Uchwalone przez parlament 3 października 2024 r. przepisy ustawy nowelizującej ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych umożliwiają zachowanie ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, do czasu wydania kolejnego orzeczenia – o ile wniosek o ich wydanie został złożony w okresie ważności aktualnego orzeczenia. Ponadto nowelizacja wprowadza regulację, na mocy której orzeczenia o niepełnosprawności zachowają ważność po ukończeniu przez osobę niepełnosprawną 16 lat. Obecnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta. 

W obecnym stanie prawnym orzeczenia o niepełnosprawności zachowują ważność nie dłużej niż do dnia ukończenia 16 roku życia przez osobę posiadającą takie orzeczenie (art. 6bb ust. 2 ustawy o rehabilitacji). Osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o niepełnosprawności lub jej przedstawiciel ustawowy (a także ośrodek pomocy społecznej lub centrum usług wspólnych), może wystąpić do powiatowego zespołu z wnioskiem o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności orzeczenia o niepełnosprawności (art. 6ba ust. 2 ustawy o rehabilitacji). 

W wyniku zmiany przepisów art. 6bb ust. 2 ustawy o rehabilitacji został uchylony od 30 września 2024 r. Oznacza to, że sytuacja osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 16 lat została zrównana i orzeczenia tych osób zachowują ważność  przez ten sam okres, jaki został przewidziany dla orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Zatem jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności zostanie złożony w okresie ważności orzeczenia ustalającego niepełnosprawność, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. Jest to rozwiązanie analogiczne jak w przypadku orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności. W tej sytuacji wiek osoby niepełnosprawnej nie będzie ograniczeniem do zachowania ważnego orzeczenia o niepełnosprawności. 

Do osób niepełnosprawnych, które ukończyły 16 lat po 30 września 2024 r. a także w sprawach wszczętych i niezakończonych przed tą datą, dotyczących wniosków osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 16 lat, dotyczących wydania orzeczenia o niepełnosprawności, należy stosować nowe ww. regulacje. 

Osobom niepełnosprawnym, w tym które nie ukończyły 16 lat, przewodniczący powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje zaświadczenie określające nowy termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności przy uwzględnieniu nowych przepisów. 

Oprac. Bożena Goliszewska-Chojdak,

prawnik, ekspert w zakresie kadr i płac