Korekta odpisu na ZFŚS w 2024 roku - o czym powinni pamiętać pracodawcy?
Jednym z ważniejszych obowiązków pracodawcy na przełomie roku jest korekta odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Do 31 grudnia firma w której w 2024 r. funkcjonował fundusz powinna dokonać korekty odprowadzonego odpisu, aby uwzględnić faktyczne zatrudnienie w tym roku.
ZFŚS. Zasady tworzenia i prowadzenia >>>
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Podstawę ustalania kwotowych wskaźników odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w II półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.
W ostatnich latach podstawą odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych było przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej ustalane w wyniku nowelizacji ustawy o ZFŚS - poprzez ustawy okołobudżetowe. Od 2024 roku powróciliśmy do obliczania odpisu na ZFŚS według przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 roku. W 2024 r. odpisu na zfśs (zarówno podstawowego, jak i fakultatywnego) pracodawcy dokonywali od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim półroczu 2023 r., tj. od kwoty 6445,71 zł.
W 2024 roku odpis na ZFŚS wynosi:
W 2025 r. podstawą wymiaru odpisu na ZFŚS będzie przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu było kwotą wyższą (publikacja tej kwoty przez GUS nastąpi w lutym 2025 r.).
Na koniec roku pracodawca powinien dokonać korekty odpisu na zfśs, porównując odpisy na zfśs dokonane na podstawie planowanej liczby pracowników z ich faktyczną liczbą.
Przy obliczaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym należy zsumować przeciętną liczbę zatrudnionych w poszczególnych miesiącach, a otrzymaną wartość podzielić przez 12. Jeżeli pracodawca działał w okresie krótszym niż rok kalendarzowy, otrzymaną sumę przeciętnego zatrudnienia w miesiącach prowadzenia działalności socjalnej w formie zfśs również należy podzielić przez 12 (§ 3 rozporządzenia z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych). Tak samo należy postąpić, gdy podjęto decyzję o nietworzeniu zfśs, a następnie po kilku miesiącach postanowiono wznowić działalność tego funduszu.
Przeciętne zatrudnienie w miesiącu w zależności od sytuacji kadrowej ustalane jest najczęściej według dwóch sposobów:
Przy dokonywaniu obliczeń przeciętnego zatrudnienia należy wcześniej liczbę pracowników zatrudnionych na mniej niż pełny etat przeliczyć na pełny etat.
Na początku 2024 r. pracodawca założył średnie zatrudnienie w tym roku na poziomie 56 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Odpis na zfśs naliczył i odprowadził w trakcie roku w wysokości 135 359,84 zł (2417,14 zł x 56 etatów).
Zatrudnienie w ciągu roku faktycznie wynosiło:
1) od stycznia do marca – 56 osób/etatów,
2) od kwietnia do sierpnia – 58 osób/etatów,
3) od września do listopada – 49 osób/etatów,
4) w grudniu – 52 osoby/etaty.
Po zsumowaniu zatrudnienie wynosiło 657 etatów, a średnie miesięczne zatrudnienie w etatach wyniosło 54,75 (657 : 12). Zatem odpis podstawowy powinien zostać skorygowany do kwoty wynikającej z przemnożenia 54,75 etatu przez 2417,14 zł, co daje kwotę 132 338,42 zł.
Nadpłatę ustaloną w wyniku korekty, którą stanowi 3021,42 zł (135 359,84 zł – 132 338,42 zł), można wycofać z rachunku zfśs lub o tę wysokość zmniejszyć odpis na ten fundusz w 2025 r.
W przypadku gdy przeciętna faktyczna liczba zatrudnionych jest niższa niż planowana, wówczas można wycofać nadpłatę z rachunku zfśs lub przeznaczyć ją na działalność socjalną w 2025 r., zmniejszając tym samym wysokość przyszłorocznego odpisu.
Natomiast odpisu na zfśs nie należy korygować w sytuacji, gdy zakładany na początku 2024 r. przeciętny stan zatrudnienia nie uległ zmianie w kolejnych miesiącach roku. Korekta nie jest potrzebna także w razie, gdy w ciągu roku nastąpiły zmiany kadrowe, ale nie nastąpiła zmiana w zakresie liczby zatrudnionych pracowników i wymiaru ich czasu pracy.
Przeczytaj więcej na ten temat w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń Nr 12/2024 r.
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – obowiązki pracodawcy na przełomie roku >>>
Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego COVID-19 od 1 lipca 2023 r. – skutki w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (PDF)
1 lipca 2023 r. zniesiono w Polsce stan zagrożenia epidemicznego. W związku z tym przestały obowiązywać liczne szczególne regulacje w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, wprowadzone w związku z epidemią COVID-19. Poradnik „Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego COVID-19 od 1 lipca 2023 r. – skutki w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych” przedstawia, jakie skutki dla pracodawców w zakresie przepisów kadrowych ma odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego.